Chirurgie boven de poolcirkel

In de zomer van 2015 trok ik samen met mijn vrouw Lia door het hoge noorden van Europa. ‘Safari boven de poolcirkel’ noemden we die vakantie destijds. We bezochten er onder meer in Fins Lapland een huskyfarm en waren daar zo van onder de indruk dat we besloten er in de winter ooit nog eens terug te keren. Het jaar daarop was het al zover. Een week lang vertoefden we in de vrieskou en proefden er allerlei Finse winteractiviteiten. We gingen langlaufen, rausden op de sneeuwscooter en bezochten een rendierfarm. En ook maakten we op een middag een heuse hondensleetocht van een paar uur. Daar genoten we zó enorm van dat we besloten ooit nog eens een paar dagen achtereen een ‘huskysafari’ te gaan maken.

Begin februari was het zover. Het zou een bizar fantastische en werkelijk onvergetelijke ervaring worden! Vijf dagen achtereen trokken we onder leiding van ervaren, no-nonsens gids Piita in een groep van 8 personen met ieder een eigen slee met 4 of 5 husky’s van de ene naar de andere blokhut onder barre omstandigheden. Verstoken van de dagelijkse luxe, zonder elektriciteit en stromend water en ver van de bewoonde wereld. De eerste paar dagen was de temperatuur bijna 30 graden onder nul, wat zelfs voor Lapland behoorlijk extreem was. Doch het weer was prachtig helder, hetgeen de ‘fotogeniciteit’ uitermate ten goede kwam. Gelukkig had ik een prima batterij in mijn camera; die van m’n telefoon ‘overleed’ al binnen een half uur… We hakten gaten in een meer of rivier om onszelf van water te voorzien, stookten houtvuren om te koken en te verwarmen en wasten onszelf in de sauna. Ieder had de verantwoordelijkheid over zijn eigen slee met honden. Zo spanden we zelf de husky’s in, verzorgden en voerden ze en hielden ze in toom als we onderweg waren. Een lange sliert van 8 sleden met in totaal 39 honden. De gids steevast voorop, zelf was ik, soms letterlijk, hekkensluiter. We bevonden ons in gemêleerd gezelschap van een Welshman met zijn geëmigreerde Duitse echtgenote, een Brits echtpaar en een jonge Chinese vrouw. De voertaal was Engels. Enerzijds was het Spartaans, zonder privacy; anderzijds super gezellig, vriendschappelijk en saamhorig. Immers uitsluitend gelijkgestemden zullen zo een reis samen willen en kunnen maken.

Uiteraard sprak Lia en mij het contact met de honden het allermeeste aan. Wat een drive en spirit gaat er van die dieren uit! Onvermoeibaar en bijzonder gehard. Met gemak legden we 30 tot 40 km per dag af. Moesten wij ons behelpen met zoveel mogelijk laagjes isolerende kleding, de husky’s beschikten ‘s nachts slechts over een strobedje in de sneeuw. Gewoon in de open lucht. Ze kregen voor de helft vers vlees, dat we ontdooiden met kokend water, en voor de andere helft brok. Alle hondenteams waren redelijk in balans, maar soms moest er door omstandigheden verwisseld worden. Piita wist welke combinaties vertrouwd waren en welke niet. Soms echter gebeurde er iets onverhoeds. Zo verloor een van onze metgezellen meteen na de start op een ochtend haar telefoon in de sneeuw. Dat oponthoud deed een van de teams zodanig ontsporen dat er kluwen van vechtende honden ontstond. Immers, opgefokt als ze zijn om te rennen en dan meteen weer te moeten stoppen en wachten is voor sommige individuen iets te veel gevraagd. Met als gevolg dat zomaar de vlam in de pan slaat. De kluwen ontwarren was al een opgave. Je kunt zelf namelijk snauwen oplopen en bovendien raakten de treklijnen ook nog eens totaal in de knoop. De twee grootste vechtersbazen hadden elkaar danig toegetakeld dat er een dierenarts aan te pas moest komen. De dichtstbijzijnde  kliniek was 200 km verderop. Maar gelukkig zat er ook een bistedokter in het team! En dus kon ik mijn professie tentoon spreiden door de wonden te hechten.

Ik vroeg Piita of binnen haar reisgezelschap wel eens ruzie ontstond. Zelden, zo verklaarde ze. Slechts een handgemeen tussen een Duitse en Hollandse jongeman had ze ooit eens meegemaakt. Over voetbal, wellicht? En twee Franse kenaus raakten zo verhit dat ze elkaar in het kampvuur poogden te duwen. In onze groep overheerste Engelse humor en werden vriendschappen gesloten voor veel langer dan die ene week.

Elke ochtend werden als eerste de honden weer gevoerd. Rond acht uur zaten we zelf aan het ontbijt. Daarna werd de blokhut opgeruimd, de vuren gedoofd, de honden ingespannen en tegen half tien gingen we op pad. Door schier oneindige bossen, over meren en heuvels met prachtige vergezichten. Tussen de middag een lange pauze met een kampvuur waarop de lunch werd bereid. Dan tot een uur of drie, half vier naar de volgende bestemming. Onderweg ging de communicatie vooral met tekens door middel van handgebaren. Gesproken instructies en waarschuwingen van Piita bereikten mij als laatste soms behoorlijk gedeformeerd. Een steile afdaling met een scherpe bocht naar links naar de volgende lodge kwam door als: ‘I believe we’re going to a curved cottage’, gevolgd door een lachsalvo van de Welshman voor mij. Menigeen stuiterde onderweg van de slee, wij bleven gelukkig op de been. Heuvel op moest je steppen om de honden te ontlasten, naar beneden vol op de rem om niet over je eigen husky’s heen te roetsjen.

Eenmaal op de nieuwe slaapplek werd er vuur gemaakt, water gehaald, bevroren vlees in mootjes gehakt, gesmolten en aan de honden gevoerd en voor onszelf gekookt. En er was tijd voor persoonlijke verzorging in de sauna. Rond tien uur gingen we plat, meest in stapelbedden. En in de nacht trachtte een ieder het (eenvoudige poepdoos) toilet bezoek zoveel mogelijk te beperken. Want dat was bepaald geen pretje, vijftig meter van de blokhut bij -28°C. Volledig aankleden was meer dan vereist…

Wolven komen voor in Finland, maar we hebben ze niet gezien. Soms leken we ze te horen, maar dan bleken steevast onze eigen husky’s te ‘huilen’. Van ander wild zagen we uitsluitend sporen in de sneeuw. Het Finse winterlandschap was betoverend en heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten. Kortom: Lia en ik hadden deze reis nooit willen missen en zullen die ervaring koesteren als een onvergetelijk en heel groot goed.

Water zoeken

Honden voeren

Pauze

Lia

Ondergetekende

Februari 2018