De Coronaviridae

‘De Coronaviridae’, zo heet het hoofdstuk uit mijn leerboek over virusziekten van 35 jaar geleden. Die titel refereert aan de ‘familie van de Coronavirussen’ en de inhoud gaat over wat die zoal aan ellende kan aanrichten bij dieren. De virussen uit deze groep danken hun naam aan de bloembladvormige aanhangsels van het omhulsel, dat elektronenmicroscopisch als de kenmerkende ‘krans’ te zien is op foto’s die tegenwoordig de voorpagina’s van de krant beheersen. Laatste zin van de inleiding uit dat hoofdstuk luidt: ‘Coronavirussen veroorzaken o.a. ook ademhalingsziekten bij de mens.’ Dat de impact daarvan momenteel zo actueel zou worden kon ik destijds uiteraard nooit bevroeden…

Wij kennen bij vele diersoorten dit virus als de boosdoener van diverse ziektebeelden, altijd ook nog eens zeer diersoort specifiek. Meestal als veroorzaker van maagdarmklachten met diarree als gevolg. Zoals het canine coronavirus bij de hond of de bovine evenknie bij het rund. We gebruiken bij kalfjes vaak een sneltest om te kijken wat de oorzaak van diarree is en geregeld stellen we daarbij ook het coronavirus vast als boosdoener. Bij koeien is vaccineren tegen kalverdiarree heel gebruikelijk, waarbij het vaccin tegen datzelfde corona bescherming biedt. Bij varkens kan het coronavirus echter zowel tot maagdarm- als luchtweg klachten leiden. Bij de kat zien we juist een totaal ander ziektebeeld. Na lichte diarree klachten kan het virus bij sommige katten een buikvliesontsteking veroorzaken met fatale afloop: Feline Infectieuze Peritonitis, afgekort FIP in de volksmond. Dit verloop wordt veroorzaakt door een mutatie van het virus, waardoor het immuunsysteem van de kat er niet meer in slaagt de infectie te bestrijden. Ook bij de kip is het net als bij de mens bekend als een luchtweginfectie. Nogmaals, al deze bovengenoemde corona infecties zijn uiterst diersoort specifiek en NIET besmettelijk voor de mens.

Die laatste zin lijkt in tegenspraak met het vermoeden dat de huidige coronagriep bij de mens wel bij dieren vandaan komt. Soms weet een virus zich na een mutatie aan te passen aan een andere ‘gastheer’, de mens in dit geval. Door het innige contact tussen mens en dier is dat voorstelbaar. Dit ‘nieuwe’ virus grijpt dan als een dolle om zich heen, omdat de huidige populatie van de wereldbevolking daar nog geen weerstand tegen heeft opgebouwd. Klaarblijkelijk is dat in China gebeurd. Kunnen dieren nu ook weer en rol in de verspreiding spelen? Hoewel daar geen aanwijzingen voor zijn, weten we dat nog niet. Wat dat betreft wordt er terughoudendheid naar dieren geadviseerd als de baas of verzorger ziek is van corona. Probeer dan iemand anders voor jouw dier(en) te laten zorgen en neem algemene hygiënemaatregelen zorgvuldig in acht.

Hoe gaan wij er ondertussen mee om in onze praktijk? Wij volgen de adviezen die door het RIVM worden aanbevolen. Dus geven we even geen hand als begroeting. Gebarentaal lijkt vooraleerst wat overdreven maar went enorm snel! Natuurlijk maken we nog vaker schoon en nemen we deurkrukken mee in de ontsmetting. Ondertussen verwachten we van baasjes dat ze terughoudend zijn om een afspraak bij ons te maken als ze zelf niet fit zijn. Laat dan iemand anders met jouw zieke dier langskomen. Neem te allen tijde de hygiëne nauwlettend  in acht: handen wassen kan wat dat betreft niet vaak genoeg. En neem de adviezen die van overheidswege worden verstrekt voor alle zekerheid uitermate serieus. Als we dat met elkaar doen kunnen wij jouw dier de allerbeste zorg blijven bieden die je van ons gewend bent!

Maart 2020