De parallel

Ik was aangenaam verrast toen ik het verhaal van Ethan Lindenberger las. Deze student uit Ohio in de VS liet zich op zijn 18^e verjaardag inenten tegen bof, mazelen en rode hond. Dit tegen de uitdrukkelijke wil van zijn ouders die hem om principiële redenen als kind deze reguliere vaccinatie had onthouden omdat ze ervan overtuigd waren dat dit tot autisme en hersenschade kan leiden. Ethan neemt het zijn ouders niet kwalijk, ‘want zij zijn misleid door bronnen die desinformatie verspreiden’.

De stap van deze student was zo opzienbarend, dat hij in de Amerikaanse Senaat werd uitgenodigd zijn verhaal te doen. Op zijn middelbare school werd tijdens een project duidelijk wat het belang is van betrouwbare informatievoorziening. ‘Bronnen die desinformatie verspreiden zouden de primaire zorg van het Amerikaanse publiek moeten zijn’, zo stelde Ethan tijdens de hoorzitting over vaccinaties van de Senaat, waar hij als getuige optrad. De wetenschappelijke onderzoeken en voorlichting van het Amerikaanse equivalent van het RIVM worden op de sociale media volledig ondergesneeuwd door berichten van de ‘antivaxxers’ die ongefundeerde theorieën het internet op slingeren. Het valt ook om de drommel niet mee om betrouwbare informatie te onderkennen in een land waarvan zelfs de huidige president volgens The Washington Post gemiddeld 15 leugens per dag de wereld in bonjourt en beweringen die hem niet zinnen zelf steevast afdoet als zou het ‘nepnieuws’ betreffen. Feit is dat mazelen in 2000 uit de VS verdreven was, maar daar tegenwoordig weer steeds vaker de kop opsteekt. Ook in Nederland heerst bezorgdheid omdat steeds minder ouders hun kinderen laten vaccineren. En parallel daaraan zien we eenzelfde fenomeen bij onze huisdieren!

In 1796 was het de Britse arts Edward Jenner die het principe van het vaccineren ontdekte. Hij merkte op dat melkmeisjes die met ‘onschuldige’ koepokken in aanraking waren geweest, niet vatbaar waren voor de veel ‘boosaardiger’ mensenpokken. Door experimenteren maakte hij het eerst bekende vaccin. Vacca is latijn voor koe, vaccinia betekent koepokken, en zo ontstond de benaming voor een nieuwe methode om tegen ziekte te beschermen.

Wereldwijd is mazelen een van de belangrijkste oorzaken van kindersterfte, vooral in ontwikkelingslanden. Deze uiterst besmettelijke ziekte kent in de Westerse wereld een milder verloop, maar veroorzaakt desondanks toch 10-20% complicaties en incidenteel een hersenaandoening met soms de dood tot gevolg. Rode Hond verloopt vaak wat milder, maar kan tijdens de zwangerschap voor ernstige complicaties zorgen. Dat werd ons Koninklijk Huis zelfs niet bespaard getuige Prinses Christina. Met een goedkoop, doch uiterst effectief vaccin zijn beide ziektes vrijwel uit Nederland verdwenen, al woedt er zo nu en dan een kleine epidemie in bepaalde geloofsgemeenschappen. Als 95% of meer van de bevolking wordt gevaccineerd, geeft dat bij de resterende bevolkingsgroep groepsimmuniteit. Als de grote groep goed beschermd is, is er gewoon minder kans dat een besmettelijk agens rond kan gaan. Het zogenaamde kudde-effect.

Over kuddes gesproken, bij veehouders is het heel gebruikelijk om veeziektes uit te roeien door middel van vaccinatie. Landelijke aanpak is wel aan te bevelen, want als de buurman niet meedoet is het lastig om een ziekte uit te bannen.

Bij honden en katten is er geen landelijke geleide vaccinatie campagne. Een ieder laat zijn of haar huisdier op eigen initiatief wel of juist niet enten. Ongeveer 60% van de honden wordt gevaccineerd; bij katten is dat nog veel lager: minder dan een kwart. Dat geeft absoluut geen goede groepsimmuniteit. We zien dan ook geregeld doorbraken van katten- en niesziekte. Hondenziekte zien we nauwelijks meer, het afgelopen voorjaar dook het vlak over de Duitse grens nog wel op. Ziekte van Weil komt daarentegen juist weer vaker voor dan voorheen. En juist tegen deze ziekte moet je een hond jaarlijks enten om deze goed te beschermen.

De tegenargumenten van de ‘antivaxxers’ snijden vaak geen hout. Niet gehinderd door enige medische achtergrond worden pertinent onjuiste stellingen over Facebook gedeeld en soms worden onderzoeken van wetenschappers zelfs uit hun verband getrokken. Het meest schrijnend is het bericht over een nieuw vaccin dat ‘honderden dode honden’ tot gevolg had. Heeft een vaccin dan nooit bijwerkingen? Een enkele keer wel, maar dan vaak slechts mild en kortdurend. En in geen verhouding tot de schade die een ziekte kan aanrichten. Zie daar de parallel met het betoog van Ethan Lindenberger. “Mijn moeder is niet kwaadaardig, maar ze werd misleid. Ze houdt van haar kinderen en ze was vooral bezorgd.” Natuurlijk houdt ook elk baasje van zijn geliefde huisdier en wil slechts het beste voor hem of haar. Maar luister dan alsjeblieft naar mensen die het kunnen weten. ‘Die bistedokter preekt voor eigen parochie en laat zich leiden door de maffia van de farmaceutische industrie.’ Wie mij kent, die weet wel beter. Ik heb het al eens eerder geschreven: die jaarlijkse spuit voor ’n prikkie, is de beste verzekering voor jouw dier!

November 2019