Blije boer Brunia
Toen ik voor het eerst op de boerderij van Jaring Brunia op Flânsum kwam moet hij daar als peutertje hebben rond gehobbeld op zijn ouderlijk bedrijf. Dat is ruim dertig jaar geleden en ik herinner het me zo niet meer. Wel heb ik hem daar zien opgroeien en soms hielp hij mee bij bewerkelijke klussen. Een vrolijke, energieke jongeman, behulpzaam en inventief. Maar ik bespeurde in hem absoluut geen opvolger op het melkveebedrijf van zijn ouders. Die aspiraties volgden pas veel later, toen zijn vader al was gestopt met melken en het quotum had verkocht. Leren kon Jaring goed; hij studeerde plattelandsvernieuwing aan de hogeschool Van Hall Larenstein. Maar wat hij precies met die studie wilde doen, wist hij toen nog niet. Hij vervolgde met de opleiding rentmeesterschap en liep stage bij Jonkheer Mr. Tjalling van Eysinga. Het boerenbloed begon gaandeweg steeds meer te kriebelen, maar dan wilde Jaring het radicaal anders doen dan gangbaar is. En dus ook niet in de lijn zoals zijn ouders hadden geboerd. Het roer moest volledig om naar biologisch dynamisch, op natuurlijke basis zonder krachtvoer, kunstmest en met zo min mogelijk hulpmiddelen. Simpel en efficiënt.
Dat viel om de drommel niet mee. Een boerderij was er wel, maar vee en melkleveringsrechten helemaal niet meer. Jaring heeft zijn huidige melkveebedrijf dus geheel vanaf de grond opnieuw moeten opbouwen. Dat was een leerproces met vallen en opstaan en enorm veel zelf uitvogelen. Maar zijn doel stond hem helder en duidelijk voor ogen: duurzaam en kringloop bestendig een bedrijf op poten zetten dat bovendien renderend moest zijn. Want samen met zijn vrouw Lotte werd er een gezin gesticht met vijf koters die ook gevoed moeten worden! Aan enthousiasme heeft het Jaring nooit ontbroken en bovendien is hij recht door zee en eigenwijs. Dat laatste ondervond ik een paar jaar geleden nog tijdens een van mijn laatste visites bij hem. Er was een Fries Roodbonte koe van een dam gegleden en daarbij had het dier een gewrichtsband in haar onderpoot gescheurd. Vanaf het kogelgewricht stond die bewuste poot in een hoek van 45°. Het leek mij hopeloos en dus adviseerde ik het beest naar de slager af te voeren. Na een nachtje erover te hebben geslapen liet Jaring mijn jonge collegae dagenlang de koe steunverbanden aanleggen. Het was een kostbaar grapje, maar die bewuste koe is er nog steeds! Het was boer Brunia vooral te doen om de zeldzame genen die ondertussen in nageslacht hebben geresulteerd.
Op dit moment melkt Jaring 80 koeien die zoveel mogelijk buiten in kruidenrijk grasland grazen. Voor weidevogels is er een speciale plasdras plek gecreëerd en bij alles wat er op de boerderij gebeurt is de natuur de inspiratiebron. Door op deze manier te boeren ziet Jaring de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Het komt de biodiversiteit ten goede, het aloude cultuurlandschap blijft behouden en er is veel minder stikstofuitstoot. Letterlijk vertelt hij met aanstekelijk enthousiasme dat zijn manier van werken hem vooral ‘blij’ maakt!
De melkveehouderij is momenteel in rep en roer. Terwijl de provincies gestaag werken aan goede oplossingen worden boeren overdonderd met nieuwe plannen van onze regering. Ineens moet op alle bedrijven het roer drastisch om. Ik ben ervan overtuigd dat er een kentering aan zit te komen, maar ik besef ook dat niet alle bedrijven dezelfde slag kunnen maken zoals Jaring heeft gedaan. Wat dat betreft zijn er meer wegen die naar Rome leiden! Bovendien hebben wij de boeren keihard nodig: voor onze voedselvoorziening, onze economie én voor ons cultuurlandschap. Natuurlijk overheerst momenteel de mineur, doch de BV Nederland poldert zich vast en zeker naar een oplossing. En dan keert de arbeidsvreugde terug. Gelijk als nu al bij boer Brunia.
Juli 2022