Eén enkele gezondheid

Elk contact tussen mens en dier vormt een potentieel gezondheidsrisico. Al sinds onze verre voorouders dieren zijn gaan jagen en domesticeren. En die risico’s werden alsmaar groter naarmate we de dierhouderij zijn gaan intensiveren. Infecties kunnen dan makkelijker van dier naar mens overspringen (zoönose) en vice versa. Ondanks dat de wetenschap in de individuele disciplines op een enorm hoog plan staat, is men pas recentelijk tot het inzicht gekomen dat het nog beter is om artsen, dierenartsen en milieudeskundigen te laten samenwerken. Veelal is het resultaat van die interactie significant  hoger dan de optelsom. Het concept van deze interdisciplinaire samenwerking noemen we ‘One Health’, letterlijk één enkele gezondheid.

Aangezien er grote overeenkomsten zijn tussen de veterinaire praktijk en humane zorginstellingen op het gebied van infectiepreventie enerzijds, maar ook bij het bestrijden van een ziekte uitbraak anderzijds, is het niet meer dan logisch om de handen ineen te slaan. Driekwart van de opkomende infectieziekten bij de mens zijn van dierlijke oorsprong. Een aansprekend voorbeeld uit het recente verleden is de dramatische Q-koorts uitbraak vanuit de geitenhouderij. De bijzondere interactie tussen de drie invalshoeken heeft juist geleid tot een adequate aanpak van het probleem. Uiteraard is de impact van de huidige Covid-19 pandemie nog vele malen groter dan bij Q-koorts. Ook al weten we de exacte oorsprong nog niet, het is evident dat ook het coronavirus van dierlijke oorsprong is.

Viroloog Ab Osterhaus is eigenlijk de verpersoonlijking van het One Healthprincipe. Van oorsprong is hij namelijk dierenarts, maar tegenwoordig een alom gerespecteerd deskundige op het gebied van zoönosen. Hij promoveerde in 1978 op FIP, een akelige ziekte bij katten die nota bene door een coronavirus wordt veroorzaakt! En dat het lastig is om daar een goed werkend vaccin voor te maken weet hij ook: voor katten is dat namelijk nooit gelukt…

Toen er vorig jaar een groot tekort aan PCR-testcapaciteit op corona ontstond heeft de Gezondheidsdienst voor Dieren in Deventer zich opgeworpen. Daar zijn ze immers gewend om massawerk te verwerken. Nog steeds wordt daar een substantieel aandeel van de humane testen uitgevoerd. One health in optima forma!

Ruim een jaar geleden beschreef ik de parallel tussen de humane en de diergeneeskunde betreffende vaccinatie. Over groepsimmuniteit, de afname in vaccinatiebereidheid, ‘antivaxxers’ en medische desinformatie in beide sectoren. Dat dit thema op dit moment zo actueel zou zijn, kon ik toen absoluut niet bevroeden.

Thans is er vooral een tekort aan vaccin, maar ik voorzie in de loop van dit jaar een gebrek aan prikkers als er wél voldoende entstof geproduceerd kan worden. Ik heb de tijd ervoor en ik kan vaccineren. Dus heb ik me alvast aangemeld! Afgezien van de discussie wie wel of niet geprikt kan, moet of wil worden en in welke volgorde; durf jij het aan door de bistedokter gevaccineerd te worden? Het maakt in ieder geval het cirkeltje rond voor dit verhaal!

Februari 2021