Fokkerij

Menno WiersmaCOLUMNS

Hoe vaak zou ik baasjes hebben bijgestaan terwijl hun teefje in blijde verwachting was? En hoeveel pups zou ik in mijn loopbaan mede op de wereld hebben geholpen? Werkelijk geen idee. Wat ik me wel realiseer: het waren altijd teefjes en pups van mijn clientèle. Hoe leuk zou het zijn om bij onze eigen ‘Wrafke’ een keertje een nestje mee te mogen maken? Ik heb er nu immers de tijd voor. En ook mijn eega is er helemaal voor in. Sterker nog, zij moedigt het zelfs aan! Nu maar hopen dat ‘Afke fan it Fryske Wetterlân’ het ook een goed plan vindt. Want de wens is immers de vader van ónze gedachte. En wat ik al die jaren maar al te goed geleerd heb: de natuur blijft te allen tijde baas…

Ook al betreft het een zogenaamd ‘gelegenheidsnestje’, misschien wel juist ook dan moet je zéér zorgvuldig te werk gaan. Allereerst is de gezondheid van de beide hondenpartners uiterst belangrijk. Natuurlijk volgen we de richtlijnen van de rasvereniging en de Raad van Beheer. Alleen dan verkrijgen de pups uit het gewenste nestje allemaal een stamboom. Waarom die ‘stamboom’ zo belangrijk is? Er zijn immers veel rashonden mét stamboom die toch ‘gebreken’ vertonen. En zijn bastaardjes vaak niet veel gezonder? Als je de vastgestelde regels volgt, geeft dat inderdaad nooit een garantie op een gezonde pup. Maar wel eentje waar afstamming en de risico’s op gezondheidsproblemen van bekend en solide vastgelegd zijn. Juist dat geeft handvaten bij volgende stappen in de fokkerij. Om even bij onze eigen Labrador te blijven: wist je dat slechts 20% van dit ras een stamboom heeft?

Gezondheid is op een groot aantal zaken goed vast te stellen. Zo hebben we van Afke röntgenfoto’s gemaakt van heupen en ellebogen om (deels) erfelijke botafwijkingen uit te sluiten. De oogjes zijn door een dierenoftalmoloog gespiegeld en goed bevonden en er is DNA-onderzoek gedaan om mogelijke erfelijke problemen te duiden. Met Afkes gezondheid zit het gelukkig wel goed. Als dat van een toekomstige vaderreu ook prima is, resteert er nog een ander uiterst belangrijk aspect: het karakter! Dat is minder gemakkelijk objectief te beoordelen en te registreren. Bovendien: wat is jouw doel? Wil je een sociale lobbes of een zelfstandige werkhond? Of zelfs een hulp- of blindengeleidehond? Niet eenvoudig dus! Kortom, als je de wereld van de fokkerij binnenstapt, geeft dat een enorme verantwoordelijkheid.

Er zijn dus een aantal basisregels waar je in de hondenfokkerij aan dient te voldoen. Maar dan nog. Als je je erin gaat verdiepen en adviezen gaat inwinnen, blijken er net zoveel meningen als fokkers te bestaan. Het is een hele toer om daarin een juiste weg uit te stippelen. Voor je het weet sta je op tenen of jaag je iemand tegen je in het harnas. Gelukkig heeft de studie genoeg bagage opgeleverd om daar zelf een weg in uit te stippelen. Elke vorm van inteelt die ook maar de zweem van lijnenteelt in zich herbergt is wat mij betreft taboe. Friese rassen weten daar alles van! Denk maar aan het Frysk hynder of de Wetterhoun. Bovendien vind ik artificieel ingrijpen ongewenst. Dus géén gemanipuleerde inseminatie als natuurlijke dekking niet mocht gaan.

Anderzijds is het voor aanstaande hondenbaasjes ook bijzonder lastig om de juiste keuzes te maken. Tussen al die stambomen zie al ras het bos niet meer. Gelukkig zijn er een aantal betrouwbare sites om daarbij te helpen. Die van het Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren is een goede en de te downloaden folder ‘Fairfok’ van de universiteit in Wageningen biedt ook een uitstekende leidraad.

Mocht het allemaal met Afke tot een nestje leiden, dan geeft dat ons op onze beurt de plicht om de juiste nieuwe baasjes te selecteren. Ook zeker niet de minste verantwoordelijkheid. Ik ken fokkers die bij nader inzien tot de conclusie kwamen dat ze de match niet geslaagd vonden en pardoes pups terug vorderden!

Benieuwd wat Afke zelf van onze fokkerij-aspiraties rondblaft? Lees dan haar nieuwste ‘Wrafke’ op deze site: ‘Yn ‘e prizen’.

Hier ligt Afke zelf pontificaal tussen haar vijf broertjes (april 2018)

November 2021