Unicum

Menno WiersmaCOLUMNS

Natuurlijk weet Handsome verdraaid goed waar ie heen moet. Maar meer dan eens begeleidt hij zijn bazin prompt naar de dichte deur van de brandweerkazerne. Echt geen zin in een bezoekje aan de dierenarts! Het draait daar immers altijd uit op een spuit en even de oren schoonmaken of zo. En die zogenaamde lokbrokjes daar kunnen ‘m ook gestolen worden. Mag hij niet aannemen van ‘vreemden’, zo heeft ie toch geleerd? Voor wie het niet weet: Handsome is blindengeleidehond en de brandweerkazerne staat pal naast onze praktijk…

Het is een lange en lastige weg die een hond als Handsome moet afleggen voordat deze als geleide- of hulphond kan worden ingezet. De eerste selectie vindt al plaats in het nest. Welk puppy is slim, leergierig en volgzaam? Daarna moet dat verder socialiseren in een opvanggezin. Van alles meemaken en leren. Omgang met mensen, mee in de bus of de trein naar de stad en dan scharrelen door het winkelcentrum. De eerste commando’s oppikken en verleidingen weerstaan. Na een strenge medische keuring volgt pas op de leeftijd van één jaar de ‘echte’ opleiding. Een vreselijk kostbaar en enorm veel geduld vragende traject. Met natuurlijk vele teleurstellingen en afvallers. Slechts een zeer select gezelschap bereikt uiteindelijk de status om de gehandicapte medemens tot dienst te zijn.

Ik ken echter ook een hond die een zeldzaam ander traject volgde. Odwin is een Golden Retriever van ondertussen 6 jaar. Op de stamboom heet ie ‘Quick Odwin’. Die eerste naam dankt hij aan zijn gedrag toen hij nog bij zijn moeder woonde. Hij was als jonge pup in het nest verreweg het snelst van begrip. Dat was een voorteken!

De jonge reu kwam bij een oudere dame, Trynke, terecht en sindsdien komt hij ook bij ons op de praktijk. Al heel snel vormden ze een hecht koppel dat bijzonder op elkaar gesteld raakte. Leeftijdsverschil speelde daarin geen enkele rol van betekenis.

Odwin groeide voorspoedig op en bleek een zeer vindingrijke en levenslustige pup. Zijn bazin had geen kind aan hem; hij ontwikkelde zichzelf spelenderwijs als een uiterst hulpvaardige vriend voor haar. Zeker, het apporteren zit ‘m in het bloed. Maar iets terugbrengen resulteerde al heel snel in iets oprapen als Trynke het per abuis liet vallen. Sterker nog, Odwin ontwikkelde het gevoel om dingen te brengen die Trynke kwijt was. Zonder dat ze zelf het woord ‘sleutels’ liet vallen, kwam Odwin met de bos aanlopen. Trouwens, ook net zo goed voor anderen. Op het moment dat een beverig opaatje in de rij voor het loket van het postkantoor zijn bankpasje per abuis laat glippen, raapt Odwin dat op en douwt het met zijn natte neus terug in de hand van de ouwe baas. Dat levert uiteraard bewonderende blikken en complimenten van omstanders op. Vooral omdat de reu zonder commando het initiatief neemt.

Naast het feit dat Odwin natuurlijk een buitengewoon aangenaam gezelschap is, is zijn hulpvaardigheid een enorme uitkomst voor zijn bazin. Met name omdat haar gezondheid begon te haperen: ze werd steeds slechter ter been. Als de rolstoel zijn intrede gaat doen, wordt Odwin nagenoeg onmisbaar. Bijvoorbeeld bij het openen van deuren. Maar dat bracht ook problemen met zich mee. Niet overal is een hond zomaar welkom. Tenzij hij een ‘erkende hulphond’ is. Die krijgt een dekje om met dat predicaat. Trynke besloot contact op te nemen met de betreffende stichting om Odwin daarvoor aan te melden. Om een lang verhaal kort te maken: de stichting reageerde aanvankelijk terughoudend, maar bezweek na de kennismaking terstond voor de enorme vaardigheden van de Retriever. Even dreigde de medische keuring nog roet in het eten te gooien, omdat Odwin zelf óók een handicap heeft. Zijn linker oog is namelijk op jonge leeftijd ernstig beschadigd geraakt na een wat onhandige actie met het apporteren van een tak. Het gezichtsvermogen is waarschijnlijk aan die kant minder dan 10%. Gelukkig bracht een positieve verklaring van de oogarts uitkomst. Niets stond erkenning toen meer in de weg. De stichting bood vervolgens aan om een cursus ‘rolstoelbegeleiding’ voor Odwin te regelen. Na één les was echter al duidelijk dat men de hond eigenlijk niets meer hoefde te leren…

In ambtelijk jargon zou je Odwin een zijinstromer kunnen noemen. In ieder geval eentje die volledig op zijn plek is en daar fantastisch tot zijn recht komt. Volgens de Stichting Hulphond een unicum.

Momenteel is de bazin herstellende van een zware operatie. Odwin mocht bij haar op ziekenbezoek komen en dat alleen al werkte heilzaam. Ondertussen zijn ze weer samen thuis. De Retriever haalt de post op, brengt de telefoon, opent deuren voor Trynke en trekt haar pantoffels uit als ze even languit op de bank gaat. En dat alles doet hij graag en vol overgave. De naam Odwin is afgeleid van het Germaans voor ‘trouwe vriend’. Zo doet hij meervoudig zijn naam eer aan: de Golden is voor Trynke immers goud waard. Net zo goed trouwens als Handsome voor zijn blinde bazin. Ook al brengt die haar wel eens ‘per ongeluk’ naar de verkeerde spuitgast…

Trynke IJsselstein doet boodschappen samen met Odwin, de ‘unieke’ hulphond.

Juni 2010

Nadere informatie is te krijgen op de sites van het KNGF geleidehond en van de Stichting hulphond.